Een bijzonder partnerschap: hoe de Nederlandse Brandwonden Stichting en AnsvarIdéa samen de strijd aangaan tegen brandwonden

De Brandwonden Stichting zet zich al 54 jaar in om brandwonden te voorkomen en de impact ervan te minimaliseren. AnsvarIdéa ondersteunt deze missie en is inmiddels al vele jaren partner van de stichting. In dit interview spreken we Ariënne Kwaad, fondsenwerver zakelijke markt bij de Nederlandse Brandwonden Stichting, en Jan Hamburger, manager commercie bij AnsvarIdéa, over hun samenwerking en gezamenlijke missie.

Ariënne, kun je kort wat vertellen over de Brandwonden Stichting en haar ontstaan?
Ariënne: “De stichting is 54 jaar geleden ontstaan vanuit het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk. Daar kwamen destijds veel patiënten binnen met brandwonden van de Hoogovens. Toen was het zo dat mensen met zware brandwonden een heel kleine kans op overleven hadden. Dat was erg frustrerend voor de artsen en verpleegkundigen. Een van de artsen, Rudy Hermans, heeft toen het initiatief genomen voor de Brandwonden Stichting. Met geld van de Hoogovens, andere bedrijven en vermogende particulieren is hij naar het buitenland gegaan om expertise op te doen, en heeft hij het brandwondencentrum in Beverwijk opgericht. Daardoor nam de mortaliteit van slachtoffers binnen 5 jaar tijd af met 50%, dus dat was een grote winst. Vandaag de dag is onze missie brandwonden voorkomen door middel van preventie, en het leed als gevolg van brandwonden tot een minimum beperken.” 

Waarom is preventie zo belangrijk?

Ariënne: “Omdat het allemaal begint met bewustwording. Het liefst wil je voorkomen dat er nieuwe slachtoffers bij komen.”

“We richten ons daarbij met name op de ouders van kleine kinderen, omdat ruim een kwart van de brandwondenpatiënten kinderen tussen de 0 en 5 jaar zijn. Vaak is de oorzaak een kopje thee. Het probleem voor kinderen met brandwonden is dat littekens niet meegroeien. Dus kinderen komen letterlijk vast te zitten in hun vel. Soms zijn er tientallen operaties nodig voordat een kind volgroeid is.”

“Verder proberen we mensen bewust te maken van andere risico’s. Daarbij kijken we ook naar maatschappelijke trends. Door het toenemend aantal elektrische fietsen zien we bijvoorbeeld steeds meer accubranden, en door de populariteit van buiten koken, zien we ook daar steeds meer ongelukken. Daarom vertellen wij mensen hoe ze hun accu moeten opladen en hoe ze veilig moeten barbecueën.”     

“Tot slot proberen we brandwonden te voorkomen door invloed uit te oefenen op wet- en regelgeving. We zitten in de European Fire Safety Alliance, dat is met name in Brussel, waar we met een aantal grote partijen om de tafel zitten om te zorgen dat de wet- en regelgeving in Europa gereguleerd wordt om branden te voorkomen. Denk aan het verplicht stellen van sprinklers, nadenken hoe bewoners veilig uit verzorgingstehuizen kunnen komen, en om excessen zoals in Londen en Valencia te voorkomen. Zo waren we ook betrokken bij het besluit om rookmelders in elke woning in Nederland verplicht te stellen.” 

En op welke manieren proberen jullie het leed van slachtoffers te verminderen?

Ariënne: “Om de lichamelijke gevolgen te verminderen, investeren we in onderzoek en de scholing van artsen en verpleegkundigen. Maar bij brandwondenslachtoffers zijn er vaak ook onzichtbare littekens. Daarom zorgen we ook voor mentale begeleiding en nazorg.” 

Waarom verzorgen jullie scholing? Weten doktoren niet voldoende over brandwonden?

Ariënne: “Nee, veel artsen die eerstelijns hulp moeten bieden, hebben niet de benodigde kennis om met brandwonden om te gaan. Het is heel specifieke kennis. Als je in een regionaal ziekenhuis komt met een brandwond, heb je kans dat ze in paniek raken omdat ze niet weten wat ze moeten doen. Wij leiden al 25 jaar 125 zorgprofessionals per jaar op, zodat ze wél weten wat ze moeten doen; hoe ze kunnen vaststellen of en hoe ze iemand kunnen behandelen, of dat ze die persoon moeten doorsturen naar een brandwondencentrum. Ook hebben we een opfriscursus opgezet, zodat iedereen die de cursus heeft gevolgd up-to-date blijft van de ontwikkelingen in het vakgebied.” 

“Op dit gebied is AnsvarIdéa trouwens een heel belangrijke partner, omdat ze specifiek voor een groot deel van deze cursussen betalen.” 

Even tussendoor: wat moet je zelf eigenlijk doen als iemand brandwonden heeft opgelopen?

Ariënne: “Zodra iemand brandwonden oploopt, moet je diegene meteen onder een lauwwarme douche zetten. De wond moet zeker 20 minuten gekoeld worden – die eerste 20 minuten zijn bepalend. Onze slogan is niet voor niets: eerst water, de rest komt later. En als er geen water voorradig is, dan gebruik je maar een fles cola of het water uit de sloot. Die bacteriën, daar dealen we later wel mee – die brandwond moet zo snel mogelijk gekoeld worden.”

Kun je voorbeelden geven van onderzoeken die nu lopen?

Ariënne: “We zijn nu bezig met het kweken van eigen huid. De huid is namelijk het enige orgaan dat niet transplanteerbaar is van iemand anders. We proberen nu huid te kweken die meegroeit en soepeler is. Verder doen we onderzoek naar het verbeteren van littekenweefsel en de resistentie van bepaalde bacteriën tegen antibiotica. Deze onderzoeken doen wij in onze brandwondencentra en in ons eigen laboratorium in Beverwijk.” 

Kun je meer vertellen over de nazorg en begeleiding die jullie bieden?

Ariënne: “Bij brandwonden zie je dat vaak het hele gezin is aangedaan. Bij ouders speelt de schuldvraag, omdat ze misschien een kopje thee hebben laten staan. Broertjes en zusjes lijden er onder, doordat ouders vaak veel van huis zijn om bij de slachtoffers in het ziekenhuis te zijn. Voor slachtoffers is het vooral de vraag hoe ze met hun littekens omgaan. Hoe leg je uit wat er is gebeurd, hoe zorg je dat je niet gepest wordt? Daar begeleiden we ze in, bijvoorbeeld door met kinderen mee naar school te gaan.”      

“Verder organiseren we contact met lotgenoten. Zo organiseren we elk jaar de Brandwondendag, dat is echt fantastisch. Vaak komen mensen timide binnen, maar gaan ze met opgeheven hoofd weer de deur uit. Het is zo belangrijk, omdat ze zo goed van elkaar begrijpen waar ze tegenaan lopen in het dagelijks leven.” 

“In dit kader is het misschien goed om de serie van Ewout Genemans te noemen: Jong en verbrand. Hij heeft een half jaar meegelopen in het kinderbrandwondencentrum in Beverwijk en heeft echt een fantastische reportage daarvan gemaakt. Hij laat heel mooi zien wat slachtoffers meemaken en toont de hele brandwondenzorg van A tot Z. Ik heb hem gesproken, en hij vond dit zelf het meest indrukwekkende programma dat hij gemaakt heeft.” 

Waarom is het voor jullie belangrijk om zakelijke samenwerkingen te hebben zoals met AnsvarIdéa?

Ariënne: “Omdat we geen overheidssubsidie krijgen. Zonder sponsoren en samenwerkingspartners zijn we niks. We zijn volledig afhankelijk van giften en donaties. En als je zoals in dit geval ook nog eens kunt samenwerken op het gebied van preventie en voorlichting, dan is dat helemaal mooi.”  

En waarom is dit partnerschap voor jullie als AnsvarIdéa belangrijk, Jan?

Jan: “Omdat je meer wilt doen dan geld geven als iemand brand heeft gehad. Een betovergrootvader van mij is ooit één van de eerste brandverzekeraars van Nederland begonnen, de Brandkas van Henny. Hij beheerde een “zak met geld”, en als iemand brand had, kreeg die wat uit die kas. Zo hebben we dat als verzekeraars natuurlijk decennialang gedaan.” 

“Maar tegenwoordig wil je als verzekeraar in de eerste plaats voorkomen dat er brand komt, en als er toch brand is geweest, wil je mensen helpen op een zo goed mogelijke manier weer verder te gaan met hun leven. Brand heeft vaak een enorme psychologische impact. Vandaar dat wij ook een stukje psychologische begeleiding hebben meegenomen in onze producten. Ons partnerschap met de Brandwonden Stichting past heel mooi binnen deze gedachte.”

Hoe ziet de samenwerking er concreet uit?

Jan: “Zoals Ariënne zei, betalen we specifiek mee aan de opleiding van zorgprofessionals, Emergency Management Severe Burns, en de bijbehorende bijspijkercursus. Het is heel mooi om precies te kunnen zien wat er met je geld gebeurt. Dat je weet dat je impact maakt.” 

“Daarnaast doen wij als verzekeraar natuurlijk ook aan preventie. De Brandwonden Stichting is daar een echte partner in. Wij verwijzen op onze site bijvoorbeeld naar de informatie en de rookmelders van de Brandwonden Stichting, omdat we weten dat ze de juiste producten aanbieden. En ze zijn voor ons op dit gebied een kennispartner. We sparren regelmatig over maatschappelijke trends en veranderingen, die vaak weer andere risico’s met zich meebrengen.” 

Kun je daar een voorbeeld van geven?

Jan: “Wat Ariënne net zei over de toenemende populariteit van buiten koken en de toename van accubranden, daar moeten wij als verzekeraar – zeker met onze over het algemeen welgestelde en bewuste doelgroep – wat mee doen. Voor goede voorlichting en preventie maken we dan graag gebruik van de mogelijkheden van de Brandwonden Stichting.”

“Maar denk ook aan de ontwikkeling dat ouderen steeds langer thuis wonen, de opkomst van zonnepanelen, en het ombouwen van kantoorpanden tot woningen. Dat zorgt allemaal voor nieuwe risico’s, waar je zelf misschien niet direct bij stil staat.” 

Hoe leeft de samenwerking binnen jullie organisatie?

Jan: “Die wordt heel breed gedragen. Er is veel enthousiasme voor initiatieven om geld te geven en in te zamelen. Je ziet dat medewerkers ook zelf initiatieven nemen, bijvoorbeeld door een afdelingsborrel te organiseren om geld op te halen voor de Brandwonden Stichting.”

“En het gaat verder dan alleen onze eigen organisatie. We organiseren ook elk jaar een evenement waarbij we samen met onze assurantieadviseurs geld ophalen. Afgelopen jaar was dat de Bike & Barbecue. Het is altijd fijn om samen iets te presteren voor een echt goed doel. Die barbecue werd overigens door een professional bediend, haha.”